آیه 88 سوره توبه

از دانشنامه‌ی اسلامی

لَٰكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

[9–88] (مشاهده آیه در سوره)


<<87 آیه 88 سوره توبه 89>>
سوره :سوره توبه (9)
جزء :10
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

اما رسول و مؤمنان اصحابش به مال و جانشان در راه خدا جهاد کردند و آنهایند که همه خیرات و نیکوییها (ی دو عالم) مخصوص آنهاست و هم آنان سعادتمندان عالمند.

ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند با اموال و جان هایشان جهاد کردند، اینانند که همه خیرات [دنیا و آخرت] برای آنان است و اینانند که رستگارند.

ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آورده‌اند با مال و جانشان به جهاد برخاسته‌اند. و اينانند كه همه خوبيها براى آنان است، اينان همان رستگارانند.

ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آورده‌اند با مال و جان خود در راه خدا جهاد كردند. نيكيها از آن آنهاست و آنهايند كه رستگارانند.

ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد کردند؛ و همه نیکیها برای آنهاست؛ و آنها همان رستگارانند!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

But the Apostle and the faithful who are with him wage jihad with their possessions and persons, and to such belong all the blessings, and it is they who are the felicitous.

But the Apostle and those who believe with him strive hard with their property and their persons; and these it is who shall have the good things and these it is who shall be successful.

But the messenger and those who believe with him strive with their wealth and their lives. Such are they for whom are the good things. Such are they who are the successful.

But the Messenger, and those who believe with him, strive and fight with their wealth and their persons: for them are (all) good things: and it is they who will prosper.

معانی کلمات آیه

الخيرات: خوبها. خير: خوب و اختيار شده و برگزيده.

مفلحون: فلح و افلاح: رستگارى. مفلح: رستگار، همچنين است فوز.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


لكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِكَ لَهُمُ الْخَيْراتُ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ «88»

ولى (در مقابلِ منافقانِ رفاه‌طلب وگريزان از جنگ،) پيامبر و مؤمنانِ همراه او، با اموال و جانهايشان جهاد كردند واينانند كه همه‌ى خيرات و نيكى‌ها براى آنان است و همانانند رستگاران.

پیام ها

1- از شركت نكردن منافقان ومرفّهان در جنگ، نگران نباشيم. لكِنِ الرَّسُولُ‌ ...

2- منافقان مپندارند با نيامدنشان به جهاد، اسلام بى‌ياور مى‌ماند. لكِنِ الرَّسُولُ‌ ...

3- رهبر، پيشاپيش رزمندگان است. «الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ»

4- تنها ايمان به پيامبر كافى نيست، همراهى با او نيز لازم است. «آمَنُوا مَعَهُ»

5- جهاد بايد در همه‌ى ابعاد باشد. «جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ»

جلد 3 - صفحه 481

6- رستگارى، تنها در سايه‌ى ايمان و جهاد است. «أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»

7- جنگ و جهاد، مايه‌ى نزول خيرات و بركات الهى بر رزمندگان است. «أُولئِكَ لَهُمُ الْخَيْراتُ»

8- مجاهدان رستگارند، چه پيروز شوند و چه در ظاهر شكست بخورند.

«جاهَدُوا، الْمُفْلِحُونَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



لكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِكَ لَهُمُ الْخَيْراتُ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (88)

بعد از آن مدح حضرت رسالت و مؤمنان را فرمايد:

لكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ‌: لكن پيغمبر خدا و آنان كه ايمان آورده‌اند با او، يعنى در خدمت آن حضرت بر خلاف منافقانند. جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ‌: جهاد كردند به مالهاى خود و بدنهاى خود وَ أُولئِكَ لَهُمُ الْخَيْراتُ‌: [و] آن گروه مر ايشان را باشد نيكوئيهاى دو جهان كه نصرت و غنيمت است در دنيا و بهشت و كرامت در عقبى. و بنا به قولى مراد خيرات، حور العين است به جهت قول خداى تعالى‌ «فِيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ». نزد جمعى مراد خيرات بهشت و نعيم آن است. وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌: و آن جماعت ايشانند

ج5، ص 171

فيروزى يافتگان و به مقصود رسيدگان.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَ جاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قالُوا ذَرْنا نَكُنْ مَعَ الْقاعِدِينَ (86) رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ وَ طُبِعَ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَفْقَهُونَ (87) لكِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِكَ لَهُمُ الْخَيْراتُ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (88) أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (89)

ترجمه‌

و چون نازل شود سوره كه ايمان آوريد بخدا و جهاد كنيد با پيغمبرش اذن ميخواهند از تو صاحبان مكنت از آنها و گويند واگذار ما را كه باشيم با نشستگان‌

راضى شدند بآنكه باشند با زنان بازمانده و مهر زده شد بر دلهاشان پس آنها نمى‌فهمند

ولى پيغمبر و آنانكه گرويدند با او جهاد نمودند بمالها و جانهاشان و آن گروه مر ايشانرا است خيرها و آنگروه آنانند رستگاران‌

آماده نموده خدا براى آنها بهشتهائيكه ميرود در زمين آنها نهرها جاودانيانند در آنها اين است كاميابى بزرگ.

تفسير

صاحبان ثروت و مكنت از منافقان بيشتر مورد ملامت شدند در تخلف از جهاد زيرا با آنكه آبرومند ظاهرى بودند حبّ مال و جان آنها را وادار نمود كه راضى شدند همسر با زنان بازمانده از جهاد شوند چون خوالف جمع خالفه است و عياشى ره از امام باقر ع نقل نموده كه مراد زنانند و ديده بصيرت آنها كه دل است كور شد كه نديدند وسيله سعادت دنيا و آخرتشانرا و نفهميدند موجب شقاوت و بدبختى خودشان را ولى از جان و مال گذشتگان در راه خدا نائل شدند بمنافع دنيا و آخرت از عزت و شوكت و ظفر و غنيمت و قرب و منزلت نزد خدا و پيغمبر و فائز شدند بنعيم جنت كه خداوند بيد قدرت خود براى آنها آماده فرموده بود و سعادتى بالاتر از آن نيست ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


لكِن‌ِ الرَّسُول‌ُ وَ الَّذِين‌َ آمَنُوا مَعَه‌ُ جاهَدُوا بِأَموالِهِم‌ وَ أَنفُسِهِم‌ وَ أُولئِك‌َ لَهُم‌ُ الخَيرات‌ُ وَ أُولئِك‌َ هُم‌ُ المُفلِحُون‌َ (88)

لكن‌ ‌رسول‌ اكرم‌ [ص‌] و كساني‌ ‌که‌ حقيقة ايمان‌ آورده‌اند بهمراهي‌ حضرت‌ رسالت‌ جهاد ميكنند ‌هم‌ باموال‌ ‌خود‌ ‌که‌ صرف‌ ‌در‌ جهاد و ‌في‌ سبيل‌ اللّه‌ ميكنند و ‌هم‌ بجانهاي‌ ‌خود‌ ‌که‌ ‌در‌ معركه‌ قتال‌ ‌با‌ كفار جان‌ بازي‌ ميكنند و اينها هستند ‌که‌ مخصوص‌ ‌آنها‌ ‌است‌ جميع‌ خيرات‌ و اينها هستند ‌که‌ رستگار شدند.

لكِن‌ِ الرَّسُول‌ُ استدراك‌ ‌از‌ سابقين‌ منافقين‌ ‌است‌ ‌که‌ تقاعد كردند حضرت‌ رسالت‌ بنفس‌ نفيس‌ ‌خود‌ ‌در‌ جهاد حاضر ميشد ‌با‌ كمال‌ شهامت‌ و شجاعت‌ ‌که‌ ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌عليه‌ السّلام‌ مرويست‌ ‌که‌ فرمود ‌ما ‌هر‌ وقت‌ ‌که‌ ‌در‌ جهاد سخت‌ ميشد امر پناهنده‌ بحضرت‌ ‌رسول‌ ميشديم‌.

وَ الَّذِين‌َ آمَنُوا مَعَه‌ُ بايمان‌ واقعي‌ باطني‌ حقيقي‌ نه‌ مثل‌ منافقين‌ ‌که‌ فقط صورة و ظاهر ‌باشد‌ ‌با‌ حضرت‌ رسالت‌ و بهمراهي‌ ‌آن‌ بزرگوار جاهَدُوا بِأَموالِهِم‌ ‌يعني‌ بهترين‌ مصرف‌ مال‌ ‌را‌ صرف‌ دين‌ ميدانستند چه‌ ‌براي‌ تجهيزات‌ جنگي‌ و چه‌ ساير مصارف‌ خيريه‌ و انفسهم‌ ميدانستند ‌اگر‌ بكشند ‌ يا ‌ كشته‌ شوند

جلد 8 - صفحه 288

سعادتمند ميشوند چنانچه‌ ‌در‌ همين‌ سوره‌ ‌آيه‌ 52 گذشت‌ قُل‌ هَل‌ تَرَبَّصُون‌َ بِنا إِلّا إِحدَي‌ الحُسنَيَين‌ِ الاية ‌ يا ‌ فتح‌ ‌ يا ‌ شهادت‌.

وَ أُولئِك‌َ لَهُم‌ُ الخَيرات‌ُ الخيرات‌ جمع‌ محلي‌ بالف‌ و لام‌ دال‌ ‌بر‌ عموم‌ ‌است‌ شامل‌ جميع‌ خيرات‌ دنيوي‌ و اخروي‌ و مثوبات‌ و تفضلات‌ و درجات‌ و مراتب‌ و شئونات‌ ميشود و احتياج‌ بتفسير بعض‌ مفسرين‌ ‌که‌ حمل‌ ‌بر‌ يك‌ جمله‌ ‌از‌ ‌آنها‌ كرده‌اند نداريم‌.

اشكال‌‌-‌ اينكه‌ ‌ما نظر ميكنيم‌ بعض‌ ‌اينکه‌ مجاهدين‌ مبتلاء ببسياري‌ ‌از‌ بليات‌ ميشدند ‌حتي‌ مثل‌ امير المؤمنين‌ ‌که‌ افضل‌ مجاهدين‌ ‌بود‌ چه‌ اندازه‌ بلاء و مصيبت‌ بآن‌ سرور وارد شد ‌که‌ بفرمايد

(‌ما زلت‌ مظلوما منذ قبض‌ ‌رسول‌ اللّه‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌)

‌ يا ‌ بفرمايد

(صبرت‌ و ‌في‌ العين‌ قذي‌ و ‌في‌ الحلق‌ شجي‌)

جواب‌‌-‌ تمام‌ ‌اينکه‌ بليات‌ باعث‌ ارتفاع‌ درجات‌ و ازدياد مثوبات‌ ميشد و عين‌ خيرات‌ ‌است‌ ‌حتي‌ ‌از‌ سيّد ‌إبن‌ طاوس‌ نقل‌ ميكنند ‌که‌ فرمود ‌اگر‌ ‌ما دستور نداشتيم‌ ‌که‌ بايد ‌براي‌ مصائب‌ ‌اينکه‌ خانواده‌ محزون‌ و عزادار باشيم‌ ميگفتيم‌ بايد خوشحال‌ باشيم‌ ‌که‌ اينها بچه‌ مقامات‌ و درجات‌ عاليه‌ نائل‌ شدند.

وَ أُولئِك‌َ هُم‌ُ المُفلِحُون‌َ فلاح‌ و رستگاري‌ نصيب‌ كسي‌ ميشود ‌که‌ جامع‌ جميع‌ خيرات‌ ‌باشد‌ ‌از‌ عقائد حقه‌ و علوم‌ الهيه‌ و صفات‌ حسنه‌ و اعمال‌ صالحه‌ و درجات‌ عاليه‌ نكتة‌-‌ ‌در‌ جمله‌ اولي‌ بلام‌ اختصاص‌ بيان‌ فرمود ‌لهم‌ الخيرات‌ ‌که‌ ديگران‌ جامع‌ جميع‌ خيرات‌ نيستند و ‌در‌ ‌اينکه‌ جمله‌ فقط بيان‌ فلاح‌ ‌آنها‌ ‌را‌ نمود ‌که‌ فلاح‌ و رستگاري‌ اختصاص‌ بمجاهدين‌ ندارد اعمال‌ صالحه‌ ديگر ‌هم‌ باعث‌ فلاح‌ ميشود.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 88)- در این آیه از گروهی که در نقطه مقابل این دسته قرار دارند و صفات و روحیات آنها، و همچنین سر انجام کارشان درست به عکس آنهاست، سخن به میان آمده.

آیه چنین می‌گوید: «اما پیامبر و آنها که با او ایمان آوردند با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند» (لکِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ).

و سر انجام کارشان این شد که «همه نیکیها برای آنهاست» و خیرات مادی و معنوی در این جهان و جهان دیگر نصیبشان است (وَ أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ).

«و گروه رستگاران همینها هستند» (وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ).

از این آیه به خوبی استفاده می‌شود که اگر «ایمان» و «جهاد» توأم گردد هر گونه خیر و برکتی را با خود همراه خواهد داشت، و جز در سایه این دو، نه راهی به سوی فلاح و رستگاری است، و نه نصیبی از خیرات و برکات مادی و معنوی.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع